Zagrożenia bezpieczeństwa

Definicje i pojęcia podstawowe

• Zagrożenie
• W wymiarze obiektywnym: przeciwieństwo bezpieczeństwa
• W wymiarze subiektywnym: strach, lęk

• Synonimy: niepokój, obawa, niebezpieczeństwo, destrukcja, zniszczenie, konflikt, porażka

• Wyzwanie

• Sytuacja nowa, trudna, wymagająca podjęcia stosownych działań
• Może przerodzić się w zagrożenie

Źródła zagrożeń

1. Przyroda (ekosfera)
2. Klęski żywiołowe (np. powodzie)

3. Dominacja przyrody nad człowiekiem

4. Technika (technosfera)

5. Niedoskonałość, niesprawność techniki
6. Zbyt zaawansowana technika, przekraczająca możliwości obsługi

Klasyfikacje zagrożeń

Według Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa:

1. Terroryzm
2. Rozprzestrzenianie broni masowego rażenia
3. Konflikty regionalne
4. Niewydolność państw
5. Przestępczość zorganizowana

Zagrożenia dla bezpieczeństwa Polski:

1. Wynikające z tranzytowego położenia Polski
2. Zorganizowana przestępczość międzynarodowa
3. Przemyt broni, niebezpiecznych materiałów i ludzi
4. Narkobiznes
5. Działalność obcych służb specjalnych
6. Dostęp do informacji niejawnych
7. Zagrożenia w sferze teleinformatycznej

Zagrożenia militarne

• Definicja: możliwość użycia przez przeciwnika sił i środków militarnych

Przykłady: - Rozprzestrzenianie broni masowego rażenia - Nadmierna rozbudowa sił zbrojnych - Nieprzestrzeganie zobowiązań w dziedzinie kontroli zbrojeń - Niewystarczająca demokratyczna kontrola nad siłami zbrojnymi

Rodzaje zagrożeń militarnych:

1. Demonstracje siły (np. ćwiczenia wojskowe przy granicy)
2. Dywersje militarne
3. Blokady militarne
4. Prowokacje militarne
5. Incydenty graniczne
6. Ograniczone użycie środków walki zbrojnej
7. Zbrojne starcia graniczne
8. Napaść zbrojną grup nieformalnych
9. Konflikty militarne w strefie przygranicznej
10. Konflikty lokalne i międzypaństwowe

Zagrożenia asymetryczne

• Definicja: działania odmienne od przeciwnika w celu maksymalizowania własnej przewagi

Przykłady: - Uderzenie w słaby punkt przeciwnika - Walka informacyjna - Walka w sferze opinii publicznej - Groźba lub wykorzystanie broni masowego rażenia

Zagrożenia sieciocentryczne

Związane z rozwojem internetu: 1. Cyberprzestępczość 2. Cyberterroryzm 3. Cyberszpiegostwo 4. Cyberkonflikty 5. Cyberwojna 6. Pornografia komputerowa

Zagrożenia polityczne

• Definicja: stan, w którym nasilają się działania grup uniemożliwiające pełnienie przez państwo jego głównych funkcji

Przykłady: - Niepodporządkowanie się rezolucjom ONZ - Rozwój agresywnych religii i ideologii - Zmiany granic w otoczeniu państwa - Zastraszanie państw - Nieprzestrzeganie praw i wolności obywateli - Upartyjnienie struktur państwa - Ingerencje wewnętrzne w sprawy państwa - Wspieranie międzynarodowego terroryzmu

Zagrożenia ekonomiczne

Dotyczące produkcji, wymiany i rozdziału dóbr: - Egoizm ekonomiczny - Blokady i dyskryminacja gospodarcza - Przestępczość gospodarcza - Problemy z dostępem do surowców energetycznych - Zagrożenia dla funkcjonowania sieci informatycznych - Ograniczony dostęp do nowoczesnych technologii - Niestabilność finansowa

Zagrożenia społeczne

Odnoszące się do życia, zdrowia i tożsamości narodowej: - Naruszanie praw człowieka i podstawowych wolności - Uprzedzenia kulturowe i religijne - Terroryzm - Migracje

Zagrożenia ekologiczne

• Awarie elektrowni jądrowych
• Katastrofy w zakładach przemysłowych
• Niewłaściwe składowanie odpadów toksycznych
• Zanieczyszczenie powietrza
• Epidemie

Zagrożenia naturalne

• Powodzie
• Silne wiatry
• Susze
• Anomalie pogodowe
• Ruchy tektoniczne

Zagrożenia techniczne

• Pożary
• Awarie chemiczne
• Katastrofy budowlane i górnicze

Koncepcja Johna Wardena III

5 wymiarów oddziaływania na przeciwnika: 1. Ląd 2. Morze
3. Przestrzeń powietrzna 4. Przestrzeń kosmiczna 5. Przestrzeń cybernetyczna

Zakłada totalność działań politycznych i militarnych, ze szczególnym uwzględnieniem wojny informacyjnej.