Przejdź do treści

Źródła prawa

Pojęcie źródeł prawa:

  • Formy, w jakich prawo jest tworzone i obowiązuje
  • Źródła poznania prawa (np. Dziennik Ustaw)
  • Źródła powstania prawa (czynniki kształtujące treść prawa)

Rodzaje źródeł prawa:

  • Stanowione (ustawy, rozporządzenia)
  • Zwyczajowe (prawo zwyczajowe)
  • Precedensy (w systemach common law)

System źródeł prawa w Polsce:

  • Konstytucja (najwyższy akt prawny)
  • Ratyfikowane umowy międzynarodowe
  • Prawo Unii Europejskiej
  • Ustawy
  • Rozporządzenia
  • Akty prawa miejscowego

Proces legislacyjny:

  • Inicjatywa ustawodawcza (posłowie, Senat, Prezydent, Rada Ministrów, obywatele)
  • Trzy czytania w Sejmie
  • Rozpatrzenie przez Senat (30 dni)
  • Ewentualne weto Prezydenta
  • Podpisanie przez Prezydenta (21 dni)
  • Publikacja w Dzienniku Ustaw
  • Vacatio legis (zwykle 14 dni)

Technika prawodawcza:

  • Zasady redagowania aktów prawnych
  • Dyrektywy kodyfikacyjne
  • Struktura aktu prawnego (tytuł, przepisy merytoryczne, przepisy końcowe)

Kodyfikacja:

  • Tworzenie kodeksów - zbiorów przepisów z danej dziedziny prawa
  • Cel: uporządkowanie i ujednolicenie prawa
  • Przykłady: Kodeks cywilny, Kodeks karny, Kodeks pracy

Prawo miejscowe:

  • Tworzone przez organy samorządu terytorialnego
  • Obowiązuje na obszarze działania organu, który je ustanowił
  • Przykłady: uchwały rady gminy, zarządzenia wojewody

Wykładnia prawa:

  • Interpretacja przepisów prawnych
  • Rodzaje: autentyczna, legalna, doktrynalna, sądowa
  • Metody: językowa, systemowa, funkcjonalna, celowościowa