Przejdź do treści

Administracja publiczna i prawo administracyjne

Definicja administracji publicznej

Administracja (łac. ministrare, administrare) oznacza wykonywanie, zarządzanie, służenie. Pojęcie to jest używane w różnych znaczeniach:

  • Jako działanie
  • Jako wyodrębniona organizacja o szczególnych cechach

Administrację można utożsamiać z: - Zarządzaniem - Kierowaniem - Zawiadywaniem - Służeniem - Gospodarowaniem

Perspektywy definicji administracji publicznej

  1. Formalno-prawna: zespół działań realizowanych na rzecz interesu publicznego przez różne podmioty w ramach określonych przepisami prawa.
  2. Podmiotowa: ogół podmiotów odpowiedzialnych za realizację zadań w imię interesu publicznego.
  3. Przedmiotowa: działalność państwa, której przedmiotem jest realizacja zadań i kompetencji z zakresu władzy wykonawczej.

Skrótowa definicja: Administracja publiczna to działalność państwa, która nie ma charakteru ustawodawczego ani sądowniczego.

Historia administracji publicznej

  • Korzenie sięgają starożytnego Rzymu
  • Nowożytne rozumienie pojawiło się w czasach monarchii absolutnej
  • Ewolucja od zwykłego zarządu krajem do pełnienia konkretnych zadań na rzecz interesu publicznego

Podział administracji publicznej w Polsce

Administracja samorządowa

  • Gminna
  • Powiatowa
  • Wojewódzka

Administracja rządowa

  • Centralna (np. Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów, Ministrowie)
  • Terenowa (np. wojewoda, służby regionalne)

Administracja państwowa

  • Niezależna od rządu
  • Przykłady: NIK, KRRiT, KRS, NBP, Prezydent RP, RPO

Inne podziały administracji publicznej

  • Ze względu na zakres działań: administracja ogólna i specjalna
  • Według działów: administracja spraw zagranicznych, wojskowych, sprawiedliwości, skarbowa, spraw publicznych

Funkcje administracji publicznej

  1. Porządkowo-reglamentacyjna
  2. Świadcząca
  3. Organizatorska
  4. Wykonawcza
  5. Kontrolno-nadzorcza
  6. Planistyczna

Cechy administracji publicznej

  1. Przymus
  2. Monopolistyczny charakter
  3. Trwałość
  4. Planowość
  5. Ciągłość
  6. Stabilność
  7. Apolityczność
  8. Fachowość
  9. Podział i uporządkowanie
  10. Legalizm
  11. Poszanowanie interesu publicznego

Prawo administracyjne

Definicja

Ogół norm prawnych odnoszących się do administracji w znaczeniu formalnym, regulujących działalność organów administracyjnych oraz zachowanie administrowanych.

Podział prawa administracyjnego

  • Materialne
  • Formalne

Źródła prawa administracyjnego

  • Konstytucja RP
  • Ustawy i rozporządzenia z mocą ustawy
  • Ratyfikowane umowy międzynarodowe
  • Rozporządzenia

Normy prawa administracyjnego

  1. Ustrojowe
  2. Materialne
  3. Proceduralne

Zasady prawa administracyjnego

  1. Praworządności (legalności)
  2. Równości wobec prawa
  3. Lex retro non agit
  4. Ochrony praw nabytych
  5. Prawa do sądu
  6. Pomocniczości (subsydiarności)
  7. Proporcjonalności
  8. Zrównoważonego rozwoju

Kodeks postępowania administracyjnego (KPA)

  • Reguluje postępowania o charakterze ogólnym
  • Zawiera zasady rozstrzygania sporów o własność i kompetencyjnych
  • Nie reguluje zasad postępowania przed sądem administracyjnym