Prawo własności intelektualnej¶
Wprowadzenie¶
Prawo własności intelektualnej obejmuje ochronę praw podmiotowych do dóbr niematerialnych o charakterze intelektualnym.
Główne obszary:¶
- Prawo autorskie
- Prawo własności przemysłowej
Przedmiot ochrony:¶
- Utwory literackie, naukowe, artystyczne
- Wynalazki
- Wzory użytkowe i przemysłowe
- Znaki towarowe i usługowe
- Topografie układów scalonych
- Oznaczenia geograficzne
Podział praw własności intelektualnej¶
Prawo własności literackiej, artystycznej i naukowej¶
- Prawo autorskie
- Prawa pokrewne
- Ochrona baz danych
Prawo własności przemysłowej¶
- Prawo projektów wynalazczych
- Prawo patentowe
- Prawo wzorów przemysłowych
- Prawo wzorów użytkowych
- Prawo topografii układów scalonych
- Prawo oznaczeń odróżniających
- Prawo znaków towarowych
- Prawo oznaczeń geograficznych
Prawo zwalczania nieuczciwej konkurencji¶
- Ochrona w relacjach B2B
- Ochrona w relacjach B2C
Źródła prawa własności intelektualnej¶
Źródła krajowe¶
- Konstytucja RP (art. 21, art. 64)
- Ustawy:
- o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
- o prawie autorskim i prawach pokrewnych
- Prawo własności przemysłowej
- o rzecznikach patentowych
- o ochronie baz danych
- o ochronie konkurencji i konsumentów
- o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym
Źródła międzynarodowe¶
- Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej (1883)
- Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych (1886)
- Porozumienie madryckie o międzynarodowej rejestracji znaków (1891)
- Powszechna konwencja o prawie autorskim (1952)
- Konwencja rzymska (1961)
- Porozumienie TRIPS (1994)
Źródła wspólnotowe¶
- Rozporządzenia i dyrektywy UE
Prawo autorskie¶
Geneza prawa autorskiego¶
- Początki w XVIII wieku w Anglii (Statut Anny, 1710)
- W Polsce:
- Ustawa z 1926 r. o prawie autorskim
- Ustawa z 1952 r. o prawie autorskim
- Ustawa z 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Przedmiot ochrony prawa autorskiego¶
- Definicja utworu: każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci
- Cechy utworu:
- Nowość
- Indywidualny charakter
- Rezultat pracy człowieka
- Ustalenie w dowolnej postaci
Podmiot ochrony prawa autorskiego¶
- Twórca - osoba, która stworzyła utwór
- Domniemanie autorstwa
Autorskie prawa osobiste¶
- Cechy:
- Niezbywalne
- Nieograniczone w czasie
- Chronią więź twórcy z utworem
- Przykłady:
- Prawo do autorstwa utworu
- Prawo do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem
- Prawo do integralności utworu
- Prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności
- Prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu
Autorskie prawa majątkowe¶
- Cechy:
- Zbywalne
- Ograniczone w czasie (co do zasady 70 lat po śmierci twórcy)
- Zakres:
- Prawo do korzystania z utworu
- Prawo do rozporządzania utworem
- Prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu
- Pola eksploatacji:
- Utrwalanie i zwielokrotnianie
- Obrót oryginałem lub egzemplarzami
- Rozpowszechnianie
Dozwolony użytek utworów¶
- Prawo cytatu
- Korzystanie z utworu na potrzeby parodii, pastiszu, karykatury
- Dozwolony użytek osobisty
- Dozwolony użytek publiczny
Umowy w prawie autorskim¶
- Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych
- Forma pisemna pod rygorem nieważności
- Specyfikacja pól eksploatacji
- Umowa licencyjna
- Licencja wyłączna (forma pisemna pod rygorem nieważności)
- Licencja niewyłączna
- Czas trwania licencji
- Wypowiedzenie umowy licencyjnej
Prawa pokrewne¶
Prawo do artystycznych wykonań¶
- Definicja artystycznego wykonania
- Uprawnienia artysty-wykonawcy:
- Prawa osobiste
- Prawa majątkowe
- Czas trwania ochrony: 50 lub 70 lat
Prawo do fonogramów i wideogramów¶
- Definicje:
- Fonogram: pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej
- Wideogram: pierwsze utrwalenie sekwencji ruchomych obrazów
- Uprawnienia producentów
- Czas trwania ochrony
Prawo do nadań programów¶
- Uprawnienia organizacji radiowych i telewizyjnych
- Czas trwania ochrony
Prawo do pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych¶
- Uprawnienia wydawców
- Czas trwania ochrony