2 Praca dyplomowa

Metodologia badań naukowych w pracy dyplomowej¶

1. Charakter pracy dyplomowej¶

Praca dyplomowa (licencjacka, inżynierska, magisterska, doktorska) musi mieć charakter naukowy.
Powinna być wynikiem:
- Obserwacji.
- Badań empirycznych.
- Poszerzonych badań teoretycznych.

2. Badania empiryczne vs. teoretyczne¶

Badania empiryczne:
- Realizowane w sposób praktyczny, doświadczalny.
- Dotyczą zjawisk, osób, grup społecznych.
- Przykłady:
- Eksperymenty.
- Badania ilościowe (ankiety).
- Badania jakościowe (wywiady).
Badania teoretyczne:
- Opierają się na analizie literatury.
- Wymagają poszukiwania luk w wiedzy i ich uzupełniania.
- Praca dyplomowa nie może być powieleniem istniejącej wiedzy, ale powinna przedstawiać nowe spojrzenie na problem.

3. Metodologia badań naukowych¶

Badania muszą być prowadzone zgodnie z metodologią naukową.
Kluczowe elementy:
- Metody badawcze: narzędzia i techniki stosowane w badaniach.
- Aparat pojęciowy: spójne definiowanie pojęć.
- Schemat postępowania: logiczna struktura badania.
- Replikacja badań: inni naukowcy powinni móc powtórzyć badania, aby zweryfikować ich wyniki.

4. Wymagania formalne pracy dyplomowej¶

Tytuł pracy:
- Musi być jasny i jednoznaczny.
- Powinien wskazywać zakres tematyczny i czasowy badania.
Poprawność techniczna:
- Wyróżnienie tytułów i podtytułów.
- Jednolita czcionka, interlinia, justowanie tekstu.
- Poprawne opisy wykresów, tabel, przepisów.
- Spójny styl cytowań.
Struktura pracy:
Wstęp: wprowadzenie do tematu, cel pracy.
Rozdziały: logicznie powiązane, minimum dwa podrozdziały w każdym rozdziale.
Zakończenie: podsumowanie wyników badań.
Bibliografia: spis wykorzystanej literatury.

5. Elementy weryfikowane w pracy dyplomowej¶

Definicja problemu i celów badawczych:
- Jasne określenie, co chcemy zbadać.
Krytyczny przegląd literatury:
- Ocena pozytywna i negatywna istniejących badań.
- Wskazanie, z kim się zgadzamy, a z kim nie.
Metody i techniki badawcze:
- Muszą być zgodne z dyscypliną naukową.
- Pozwalają na replikację badań.
Poprawność logiczna wywodów:
- Wątki muszą być spójne i prowadzić do jasnych wniosków.
Interpretacja wyników badań:
- Wnioski powinny być oparte na danych, unikać błędnych korelacji.

6. Etapy kariery naukowej (wg Komisji Europejskiej)¶

R1: Początkujący naukowiec przed doktoratem (studenci).
R2: Naukowcy z tytułem doktora (postdoc).
R3: Doświadczeni naukowcy (doktorzy habilitowani).
R4: Naukowcy kierujący obszarami badawczymi (profesorowie).

7. Tytuły naukowe w Polsce¶

Profesor nadzwyczajny (belwederski):
- Doktor habilitowany zatrudniony na stanowisku profesora uczelni.
- Przykład: Profesor UAM dr hab. Adam Nowak.
Profesor zwyczajny:
- Tytuł naukowy nadawany przez prezydenta.
- Przykład: Prof. dr hab. Krystyna Pawłowicz.

8. Praktyczne wskazówki¶

Unikaj błędów formalnych:
- Sprawdź, czy tytuł odpowiada treści.
- Upewnij się, że struktura pracy jest logiczna.
Krytyczne podejście do literatury:
- Nie bój się wskazywać błędów w istniejących badaniach.
Interpretacja wyników:
- Unikaj błędnych korelacji (np. "bociany i dzieci").
Planowanie kariery naukowej:
- Rozważ możliwość doktoratu i dalszego rozwoju naukowego.
Systematyczność: Nie warto odkładać pracy dyplomowej na ostatni moment. Proces pisania wymaga czasu i zaangażowania.
Wybór tematu: Temat pracy powinien być zgodny z zainteresowaniami i możliwościami badawczymi studenta.
Metodologia: Ważne jest, aby metody badawcze były adekwatne do postawionych hipotez i celów pracy.
Wsparcie instytucjonalne: W Polsce badania naukowe finansowane są m.in przez Narodowe Centrum Nauki (badania podstawowe) i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (badania stosowane i rozwojowe).

Podsumowanie¶

Praca dyplomowa to nie tylko formalne wymagania, ale przede wszystkim samodzielne badanie naukowe, które powinno wnosić nową wartość do istniejącej wiedzy. Kluczowe jest logiczne planowanie, krytyczne podejście do literatury oraz poprawność metodologiczna. Pamiętaj, że praca dyplomowa to pierwszy krok w kierunku kariery naukowej, dlatego warto podejść do niej z zaangażowaniem i rzetelnością.