7 Narzędzia badawcze
1. Podstawowe pojęcia¶
Metoda badawcza¶
- Najszersze pojęcie
- Ogólny sposób postępowania w naukowym poznaniu rzeczywistości
- Określa ramy teoretyczne i praktyczne prowadzące do osiągnięcia celu badania
- Odpowiada na pytanie: "W jaki sposób zbadam rzeczywistość?"
- Opiera się na założeniach filozoficznych (np. pozytywizm, konstruktywizm, pragmatyzm)
Technika badawcza¶
- Konkretne narzędzie lub procedura stosowana do zbierania danych
- Stosowana w ramach wybranej metody badawczej
- Odpowiada na pytanie: "Jakie narzędzie wykorzystam w badaniu?"
- Bardziej szczegółowa niż metoda,dotyczy praktycznego aspektu zbierania danych
Narzędzie badawcze¶
- Najbardziej szczegółowe pojęcie
- Konkretny instrument służący do zbierania danych
- Przykład: treść ankiety w badaniach ankietowych
2. Rodzaje metod badawczych¶
Metody ilościowe¶
- Przykłady: eksperyment, analiza statystyczna, badania sondażowe, ankietowe
Metody jakościowe¶
- Przykłady: wywiad pogłębiony, analiza dyskursu, obserwacja, analiza tekstów i dokumentów
Metody mieszane¶
- Łączenie podejścia ilościowego i jakościowego
- Często stosowane sekwencyjnie (np. wywiady przed lub po badaniach ankietowych)
3. Przykłady technik badawczych¶
- Kwestionariusz
- Test psychometryczny
- Wywiad narracyjny
- Analiza treści
4. Porównanie metody i techniki badawczej¶
| Aspekt | Metoda badawcza | Technika badawcza |
|---|---|---|
| Zakres | Szeroki, obejmuje podejście i strategię badawczą | Węższy, dotyczy praktycznego zbierania danych |
| Cel | Ustalenie ram ogólnego sposobu badania | Wykorzystanie narzędzi do zebrania danych |
| Przykład | Badania jakościowe, analiza narracyjna | Przeprowadzenie wywiadu narracyjnego |
| Podstawa | Oparta na założeniach teoretycznych i filozoficznych | Operacjonalizacja problemu badawczego |
5. Kryteria doboru metod i technik badawczych¶
- Cel badania
- Charakter problemu badawczego
- Dostępność danych i respondentów
- Czas i zasoby dostępne na badanie
- Kompetencje badacza
6. Badania ilościowe vs jakościowe¶
Badania ilościowe¶
- Skupiają się na liczbach i statystykach
- Dążą do obiektywizmu i generalizacji wyników
- Wykorzystują duże próby badawcze
- Pozwalają na testowanie hipotez
- Przykłady: ankiety, eksperymenty analiza statystyczna
Badania jakościowe¶
- Skupiają się na znaczeniach i interpretacjach
- Dążą do głębszego zrozumienia zjawisk
- Wykorzystują mniejsze próby badawcze
- Pozwalają na eksplorację nowych obszarów
- Przykłady: wywiady pogłębione, obserwacje, analiza treści
7. Zalety i wady różnych podejść¶
Badania ilościowe¶
- Zalety: możliwość generalizacji, obiektywizm, łatwość porównywania wyników
- Wady: ograniczona głębia informacji, trudność w badaniu złożonych zjawisk społecznych
Badania jakościowe¶
- Zalety: głębokie zrozumienie zjawisk, elastyczność, możliwość odkrycia nowych aspektów
- Wady: trudność w generalizacji wyników, subiektywizm, czasochłonność
8. Metody mieszane¶
- Łączą zalety badań ilościowych i jakościowych
- Pozwalają na kompleksowe zbadanie problemu
- Wymagają większych nakładów czasu i zasobów
- Przykład: przeprowadzenie wywiadów pogłębionych po badaniu ankietowym w celu lepszego zrozumienia wyników
9. Praktyczne zastosowania¶
- Badania rynku i opinii publicznej
- Ewaluacja programów społecznych
- Analiza polityk publicznych
- Badania naukowe w naukach społecznych
10. Podsumowanie¶
- Metody, techniki i narzędzia badawcze są kluczowe dla prawidłowego przeprowadzenia badań
- Wybór odpowiedniej metody i techniki zależy od specyfiki problemu badawczego
- Połączenie różnych podejść może prowadzić do bardziej kompleksowych wyników
- Ważne jest zrozumienie różnic między metodami ilościowymi i jakościowymi oraz ich odpowiednie zastosowanie