1 Zagadnienie socjalizacji i jej wpływ na zachowania przestępcze

Socjalizacja

Głównym pytaniem jest, co determinuje zachowania dewiacyjne: uwarunkowania osobowościowe czy społeczne?

Kluczowe punkty:

• Wpływ socjalizacji: Wykład podkreśla rolę socjalizacji (pierwotnej - wychowanie, i wtórnej - edukacja, życie dorosłe) w kształtowaniu zachowań, nawet u jednostek o predyspozycjach psychopatycznych. Ten sam typ osobowości może zachowywać się odmiennie w różnych środowiskach. Przykładowo, dobrze zsocjalizowany psychopata może funkcjonować w społeczeństwie, podczas gdy źle zsocjalizowany może przejawiać skłonności do popełniania przestępstw.
• Bodźce systemowe: Zachowania przestępcze mogą być wynikiem bodźców systemowych, czyli uwarunkowań społecznych, takich jak cele i środki oferowane przez system do ich osiągnięcia. Brak dostępu do legalnych środków osiągnięcia celów może prowadzić do działań przestępczych.
• Porównanie modeli społecznych: Wykładca porównuje Stany Zjednoczone i Europę, wskazując na dziesięciokrotnie wyższy wskaźnik morderstw w USA. Omawia problem gett społecznych, szczególnie afroamerykańskich, i podkreśla, że to nie pochodzenie etniczne, ale uwarunkowania społeczne (brak wzorców edukacyjnych, rozbite rodziny) są przyczyną problemów. Przykład serialu "Cosby Show" ilustruje, że klasa społeczna jest ważniejsza niż pochodzenie etniczne.
• Konflikt izraelsko-palestyński: Wykładca analizuje konflikt izraelsko-palestyński, zwracając uwagę na złożoność uwarunkowań społecznych. Wskazuje na przykład Hamasu, uznawanego za organizację terrorystyczną, który przez część Palestyńczyków jest postrzegany jako reprezentacja narodu. Omawia również system wsparcia finansowego dla rodzin zamachowców-samobójców przez Autonomię Palestyńską (zmuszoną później do zmiany polityki przez Izrael i USA) jako przykład negatywnego wzmocnienia zachowań terrorystycznych. Podkreśla, że dostęp do pracy i poprawa sytuacji ekonomicznej mogłyby zmniejszyć napięcia.
• Zróżnicowanie wewnątrzgrupowe: Wykładca podkreśla zróżnicowanie nawet w obrębie jednej grupy etnicznej czy narodowej. W Izraelu, Arabowie (w tym chrześcijanie) są zintegrowani ze społeczeństwem, pracują np. w ochronie zdrowia, a jednocześnie wśród arabskiej mniejszości w Izraelu istnieje problem przestępczości zorganizowanej. Przykłady te ilustrują, że to socjalizacja kształtuje jednostkę, a nie przynależność narodowa.
• Wpływ sytuacji ekonomicznej na relacje międzynarodowe i przestępczość: Wykładca omawia stereotypy Polaków i Ukraińców jako złodziei samochodów w Niemczech, wynikające z różnic ekonomicznych. Podkreśla, że sytuacja ekonomiczna może wpływać na postrzeganie całych grup narodowych.
• Reguły prawne w biznesie: Porównuje model biznesu w Polsce i krajach postkomunistycznych, podkreślając znaczenie Unii Europejskiej w wprowadzeniu cywilizowanych reguł prowadzenia biznesu w Polsce. Przytacza anegdotyczny przykład Volkswagena w Poznaniu i próby załatwienia sprawy działki "po znajomości", co spotkało się z negatywną reakcją niemieckiego koncernu. Omawia też przykład Kazachstanu jako kraju, gdzie reguły prawne nie funkcjonują prawidłowo.

Podsumowując, wykład ukazuje, jak złożone uwarunkowania społeczne, ekonomiczne i kulturowe wpływają na zachowania przestępcze i relacje między ludźmi różnych narodowości.