5 Metodologia badań społecznych w socjologii kryminalistycznej
Wprowadzenie do badań ilościowych¶
- Badania ilościowe odpowiadają na pytanie "ile" i można je analizować statystycznie
- Muszą to być krótkie badania z pytaniami skategoryzowanymi (zamkniętymi)
- Przykładem jest skala Likerta: zdecydowanie tak, raczej tak, raczej nie, zdecydowanie nie
- Unikamy odpowiedzi pośrednich (np. "nie wiem", "trudno powiedzieć"), które nic nie wnoszą
Formułowanie pytań badawczych¶
- Lista poszukiwanych informacji - co chcemy wiedzieć?
- Przeformułowanie na konkretne pytania do narzędzia badawczego
- Pytania muszą być precyzyjne i zrozumiałe dla respondentów
- Przykład pytania o poczucie bezpieczeństwa: "Czy w swoim mieście czuje się Pan/Pani: zdecydowanie bezpiecznie, raczej bezpiecznie, raczej niebezpiecznie, zdecydowanie niebezpiecznie?"
Reprezentatywność próby¶
- Próba musi być losowa i reprezentatywna dla całej populacji
- Standardowa wielkość próby to ok. 1100 osób dla badań ogólnopolskich
- Przy zachowaniu reprezentatywności można wnioskować o całej populacji z dokładnością 2-3%
Metody zbierania danych¶
- Wywiady kwestionariuszowe (face to face)
- Wywiady telefoniczne
- Ankiety elektroniczne
- Ważne jest zachowanie tej samej próby, niekoniecznie metody
Analiza wyników¶
- Wyniki przedstawia się procentowo w tabelach i wykresach
- Ważne jest odniesienie do wcześniejszych badań (analiza porównawcza)
Zjawisko luki świadomościowej¶
- Rozdźwięk między obiektywną rzeczywistością a subiektywnymi odczuciami społeczeństwa
- Przykład: poczucie bezpieczeństwa nie zawsze odzwierciedla rzeczywiste wskaźniki przestępczości
Etyka badań¶
- Konieczna jest zgoda respondentów
- W przypadku osób niepełnoletnich potrzebna zgoda rodziców
- Unikanie pytań zbyt osobistych lub drażliwych
Pilotaż badania¶
- Przeprowadzany na 10% właściwej próby
- Pozwala sprawdzić zrozumiałość pytań i wykryć ewentualne błędy
Nowe zagrożenia - przestępczość internetowa¶
- Wyłudzenia pieniędzy przez podszywanie się pod znajomych na portalach społecznościowych
- Kradzieże tożsamości
- Konieczność dostosowania narzędzi badawczych do nowych form przestępczości
Podsumowanie¶
Badania społeczne w zakresie bezpieczeństwa i przestępczości wymagają precyzyjnego formułowania pytań, odpowiedniej metodologii oraz uwzględnienia zarówno obiektywnych wskaźników, jak i subiektywnych odczuć społeczeństwa. Kluczowe jest zapewnienie reprezentatywności próby oraz etyczne podejście do respondentów.