z.10 Metodologia badań
Źródła danych¶
- Organy ścigania (policja, prokuratura)
- Sądy
- Instytucje publiczne (GUS, Eurostat, Interpol)
Cele badań¶
- Poziom przestępczości w danym okresie i miejscu
- Struktura przestępczości
- Dynamika przestępczości
- Charakterystyka sprawców i ofiar
Rodzaje danych¶
- Pierwotne (własne obserwacje i badania)
- Wtórne (dane z innych instytucji)
Przykłady analiz¶
- Porównanie przestępczości w różnych regionach
- Analiza zmian w czasie określonych typów przestępstw
- Badanie skuteczności działań prewencyjnych i resocjalizacyjnych
Pamiętaj, że analiza danych statystycznych jest kluczowa dla zrozumienia trendów w przestępczości i opracowania skutecznych strategii prewencyjnych.
Główne metody analizy statystycznej¶
-
Analiza opisowa
- Opisuje średnią lub dominantę
- Mierzy zmienność (odchylenie standardowe, współczynniki zmienności)
- Tworzy wykresy: liniowe, słupkowe, kołowe, warstwowe
- Służy do opisu stanu przestępczości
-
Analiza porównawcza
- Porównania międzyregionalne (np. zachodnie vs wschodnie województwa)
- Porównania międzyokresowe (np. zmiany w przestępczości przed i po pandemii)
-
Analiza korelacyjna i regresyjna
-
Bada współzależności między przestępczością a czynnikami:
- Społecznymi
- Ekonomicznymi
- Geograficznymi
- Historycznymi
-
Analiza przestrzenna
- Nanoszenie danych na mapy
- Identyfikacja skupisk przestępczości
Problemy w badaniu przestępczości¶
-
Ciemna liczba przestępstw (niezgłoszone przestępstwa)
- Przyczyny: wstyd, niemożność zgłoszenia, brak możliwości
-
Przestępstwa niewykryte
-
Błędy rejestrowania i klasyfikacji
- Różnice w interpretacji prawa
- Różnice w klasyfikacji zdarzeń (np. zaginięcia vs zabójstwa)
-
Zniekształcenia polityczne i wizerunkowe
- Manipulowanie danymi dla celów politycznych
- Zawyżanie lub zaniżanie liczby przestępstw określonych grup
-
Problemy w porównaniach międzynarodowych
- Różnice w systemach rejestracji i klasyfikacji przestępstw
Techniki badawcze uzupełniające¶
- Badania ofiar przestępstw (ankiety)
- Badania opinii publicznej
- Poczucie bezpieczeństwa
- Zaufanie do organów ścigania
- Badania eksperymentalne
- Ocena programów prewencyjnych
Zastosowanie wyników badań¶
- Tworzenie polityki kryminalnej
- Opracowywanie programów prewencyjnych
- Planowanie działań organów ścigania
- Badania naukowe (kryminologia, socjologia, prawo)
Metodologia badań statystycznych¶
- Zasady i techniki zbierania, analizowania i prezentowania danych
- Konieczność kompatybilności metod w różnych krajach
Elementy metodologii:¶
-
Źródła danych:
- Rejestry policyjne (np. system CDI w Polsce)
- Statystyki prokuratury i sądów
- Dane z zakładów karnych
- Ankiety ofiar przestępstw
- Badania samopisowe (np. wśród młodzieży)
-
Rodzaje danych:
- Ilościowe (liczba przestępstw, podejrzanych, skazanych)
- Jakościowe (rodzaj przestępstwa, motywacja, relacja sprawca-ofiara)
-
Etapy badań:
- Definicja problemu
- Dobór zmiennych i operacjonalizacja pojęć
- Zbieranie danych
- Analiza i wnioskowanie
- Prezentacja wyników
Ograniczenia badań statystycznych¶
- Niepełne obrazowanie zjawiska (przestępstwa niezgłoszone)
- Zmienność klasyfikacji czynów w czasie
- Wpływ polityki karnej
- Różnice w procedurach zbierania danych